«Προσπαθώ να διαγράψω τον εαυτό μου. Να κάνω τους άλλους ανθρώπους να αναγνωρίσουν κάτι από τον εαυτό τους, όχι από εμένα».
«Αν και δεν μπορώ να χαρακτηρίσω το έργο μου φεμινιστικό δεν μπορώ παρά να δηλώσω το προφανές. Βλέπω τον εαυτό μου ως γυναίκα, νιώθω όμορφη και ταυτόχρονα εγκλωβισμένη μέσα σ’ αυτή την προσπάθεια».
Cindy Sherman
Οι σκηνοθετημένες φωτογραφίες της Cindy Sherman διερευνούν τις επιδράσεις των εικόνων των μέσων μαζικής ενημέρωσης στη ταυτότητα των ατόμων. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, η καλλιτέχνις έχει δημιουργήσει ως φωτογράφος και μοντέλο για ένα μεγάλο καστ φανταστικών προσωπικοτήτων κυρίως μέσω των κοστουμιών, των μαλλιών, του μακιγιάζ και του φωτισμού.
Το 1985, αφού έλαβε πρόσκληση από το Vanity Fair να φτιάξει φωτογραφίες βασισμένες σε παραμύθια, η Sherman άρχισε να δημιουργεί ενοχλητικές, φρικιαστικές εικόνες, όπως η Untitled #145, που αντιτίθενται στις ευτυχισμένες εικόνες που συνδέονται με το είδος.
Αποτύπωσε αφηγήσεις γεμάτες άγχος και υπονοούμενη βία, εξηγώντας: "Στις ιστορίες τρόμου ή στα παραμύθια, η γοητεία με το νοσηρό είναι επίσης, τουλάχιστον για μένα, ένας τρόπος να προετοιμαστείς για το αδιανόητο. Γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό για μένα να δείξω τη τεχνική κατασκευή όλων αυτών".
untitled#76
Untitled#96
Αυτή η φωτογραφία φέρνει στο νου τη βικτωριανή τέχνη, που απεικόνιζε ρομαντικά συλλογισμένες νέες γυναίκες. Ωστόσο, τα συμβολικά μοτίβα των προ-ραφαηλιτών δίνουν εδώ τη θέση τους στις τολμηρές επιφάνειες της μοντέρνας τέχνης. Η νέα γυναίκα - η Cindy Sherman - γίνεται έφηβη. Η επιστολή που κρατάει στα χέρια της είναι μία σκισμένη σελίδα από στήλη γνωριμιών. Καδράρισμα κινηματογραφικό, χρώματα παστέλ και μία Sherman αισθησιακή, ευάλωτη σαν ανδρόγυνο, απογοητευμένη και σκεπτική.
untitled#96
Το έργο της επιχειρεί να αποδομήσει τους ρόλους και τα στερεότυπα των γυναικών, θέτοντας ερωτήματα σχετικά με το πώς έχει εξελιχθεί η αναπαράσταση των γυναικών με την πάροδο του χρόνου, πως έχουν αλλάξει οι κοινωνικές προσδοκίες και το ρόλο της τέχνης στη διαμόρφωση ή την αμφισβήτηση των πολιτισμικών αντιλήψεων.
Με ξεκάθαρες αναφορές σε ερωτικές εικόνες που συνήθως συναντούσε κανείς σε ανδρικά περιοδικά της εποχής, η Sherman αμφισβήτησε το διαδεδομένο τρόπο κατανάλωσης εικόνων, ειδικά όσων απεικονίζουν γυναίκες, εστιάζοντας στην ηδονοβλεπτική ματιά του θεατή.
Τα ολοένα και πιο μπαρόκ έργα της στα τέλη του '80 έχουν περάσει στο χώρο των ταινιών τρόμου. Το γυναικείο σώμα διαμελίζεται ή αντικαθίσταται με προνογραφικές προσθήκες, σε μια βίαιη απόδοση της μορφής. 'Ομως η ασέβεια της Sherman προς τις παραδοσιακές αξίες συνδιάζονται με ένα ζοφερό χιούμορ, διαμορφώνοντας έτσι ένα πολύ προσωπικό και αναγνωρίσιμο στίλ έκφρασης.
επιμέλεια : J.Eco
πηγή : Art Institute of Chicago, MoMA, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
